Objawy naciągniętego, naderwanego i zerwanego ścięgna Achillesa – jak je rozpoznać i kiedy zgłosić się do lekarza?

Ścięgno Achillesa to jedno z najważniejszych i jednocześnie najbardziej obciążonych ścięgien w ludzkim ciele. Odpowiada za przenoszenie siły z mięśni łydki na stopę, co umożliwia chodzenie, bieganie oraz skakanie. Ze względu na swoją funkcję jest szczególnie narażone na przeciążenia i urazy, które mogą prowadzić do bólu, ograniczenia ruchomości, a w skrajnych przypadkach – nawet do całkowitego zerwania.

Urazy ścięgna Achillesa dotyczą nie tylko profesjonalnych sportowców, ale również osób prowadzących aktywny tryb życia oraz tych, którzy nagle zwiększają intensywność ćwiczeń. Brak odpowiedniego przygotowania, niewłaściwa technika biegania czy noszenie złego obuwia mogą zwiększać ryzyko kontuzji.

W tym artykule omówimy najczęstsze objawy uszkodzenia ścięgna Achillesa, aby pomóc w ich wczesnym rozpoznaniu. Dowiesz się, na co zwrócić uwagę, kiedy warto skonsultować się z lekarzem oraz jakie kroki podjąć, aby uniknąć poważniejszych konsekwencji.

Rodzaje urazów ścięgna Achillesa i ich objawy

Urazy ścięgna Achillesa mogą mieć różny charakter – od drobnych przeciążeń i stanów zapalnych po poważne uszkodzenia wymagające interwencji chirurgicznej. Wczesne rozpoznanie objawów pozwala na skuteczniejsze leczenie i zmniejszenie ryzyka trwałych konsekwencji.

Zapalenie ścięgna Achillesa

Jest to najczęstszy uraz przeciążeniowy, który powstaje na skutek długotrwałego nadmiernego obciążenia ścięgna. Może występować w dwóch formach:

• Zapalenie ścięgna w części środkowej – dotyczy środkowego odcinka ścięgna.
• Zapalenie przy przyczepie – pojawia się w miejscu, gdzie ścięgno łączy się z kością piętową.

Objawy zapalenia ścięgna Achillesa:

• Ból w tylnej części łydki lub w pobliżu pięty, nasilający się rano oraz po dłuższym odpoczynku.
• Sztywność i dyskomfort podczas pierwszych kroków po wstaniu z łóżka.
• Tkliwość i obrzęk wzdłuż ścięgna, zwłaszcza po wysiłku fizycznym.
• Pogarszający się ból przy intensywnych aktywnościach, takich jak bieganie, skakanie czy chodzenie po schodach.

Przewlekła tendinopatia Achillesa

Jeśli zapalenie nie zostanie odpowiednio wyleczone, może prowadzić do przewlekłej tendinopatii, czyli degeneracyjnych zmian w strukturze ścięgna.

Objawy przewlekłej tendinopatii ścięgna Achillesa:

• Przewlekły ból o zmiennym nasileniu, utrzymujący się przez wiele tygodni lub miesięcy.
• Wyczuwalne pogrubienie ścięgna, czasem z obecnością twardych guzków.
• Osłabienie mięśni łydki i uczucie sztywności, zwłaszcza rano.
• Ograniczona elastyczność i ruchomość stopy utrudniająca aktywność fizyczną.

Częściowe naderwanie ścięgna Achillesa

Częściowe naderwanie ścięgna Achillesa to poważniejszy uraz niż stan zapalny, ale nie dochodzi przy nim do całkowitego zerwania ścięgna. Występuje często u sportowców, zwłaszcza w wyniku nagłych, dynamicznych ruchów.

Częściowe naderwanie ścięgna Achillesa objawia się:

• Ostrym, nagłym bólem w tylnej części łydki, czasem mylonym ze skurczem mięśni.
• Widocznym obrzękiem i zasinieniem wokół ścięgna.
• Ograniczoną ruchomością stopy i trudnościami w chodzeniu.
• Uczuciem osłabienia i niestabilności w nodze.

Zerwanie ścięgna Achillesa

Jest to najcięższy uraz, który często wymaga operacji. Do zerwania dochodzi zwykle podczas nagłego, gwałtownego ruchu, np. podczas sprintu, skoku czy zmiany kierunku biegu.

Objawy zerwania ścięgna Achillesa:

• Nagły, ostry ból – często opisywany jako „strzał” lub „kopnięcie” w łydkę.
• Charakterystyczny trzask lub pęknięcie w momencie urazu.
• Znaczne ograniczenie ruchomości – brak możliwości wspięcia się na palce chorej nogi.
• Wgłębienie lub wyczuwalna przerwa w miejscu zerwania ścięgna.
• Silny obrzęk i zasinienie w okolicy kostki i pięty.

Kiedy zgłosić się do lekarza?

Wiele osób bagatelizuje pierwsze objawy problemów ze ścięgnem Achillesa, przypisując je zwykłemu przeciążeniu lub zakwasom. Jednak ignorowanie bólu i innych sygnałów ostrzegawczych może prowadzić do poważniejszych uszkodzeń, w tym zerwania ścięgna. Aby uniknąć długotrwałej rehabilitacji i operacji, warto wiedzieć, kiedy konieczna jest konsultacja z lekarzem.

Objawy urazów ścięgna Achillesa wymagające pilnej konsultacji medycznej

• Nagły, ostry ból w tylnej części łydki lub w okolicy pięty, szczególnie po gwałtownym ruchu – może świadczyć o naderwaniu lub zerwaniu ścięgna.
• Słyszalny trzask lub uczucie „strzału” w łydce – to jeden z kluczowych objawów zerwania ścięgna Achillesa.
• Trudność lub brak możliwości wspięcia się na palce jednej nogi – wskazuje na poważne uszkodzenie ścięgna.
• Widoczne wgłębienie w miejscu zerwania – jeśli wyczuwasz przerwę w strukturze ścięgna, wymagana jest natychmiastowa interwencja lekarska.

Jednak nawet jeśli objawy nie są tak poważne, warto zgłosić się na konsultację lekarską, aby mieć pewność, że kolejna aktywność nie pogłębi problemu.

Do jakiego specjalisty się zgłosić?

W przypadku podejrzenia urazu ścięgna Achillesa w celu diagnostyki i leczenia warto skonsultować się z lekarzem ortopedą. Z kolei fizjoterapeuta pomoże w rehabilitacji oraz zapobieżeniu nawrotom kontuzji.

Jeśli doszło do zerwania ścięgna Achillesa, leczenie może wymagać operacji, więc warto skontaktować się z chirurgiem ortopedii.

Co zrobić przed wizytą u lekarza?

Aby zmniejszyć ból i obciążenie ścięgna do czasu konsultacji, warto odpoczywać i unikać intensywnej aktywności fizycznej oraz stosować zimne okłady – przez 15-20 minut co kilka godzin, aby zmniejszyć obrzęk.

Dodatkowo, aby poprawić krążenie i zminimalizować stan zapalny można trzymać nogę uniesioną, a także unikać chodzenia boso – zamiast tego nosić obuwie z lekkim podwyższeniem pięty.

Podsumowanie

Ścięgno Achillesa odgrywa kluczową rolę w codziennej aktywności ruchowej, jednak jest również narażone na różnego rodzaju urazy – od przeciążeń i stanów zapalnych po poważniejsze uszkodzenia, takie jak częściowe naderwanie lub całkowite zerwanie.

Wczesne reagowanie na symptomy, zwłaszcza te utrzymujące się przez dłuższy czas lub nagle występujące w wyniku gwałtownego ruchu, może zapobiec poważnym konsekwencjom i długotrwałemu leczeniu.

Jeśli doświadczasz przewlekłego bólu lub podejrzewasz poważniejsze uszkodzenie ścięgna Achillesa, nie zwlekaj z wizytą u specjalisty. Konsultacja z ortopedą oraz odpowiednie działania profilaktyczne mogą pomóc w skutecznej regeneracji i powrocie do pełnej sprawności.

Pamiętaj, że zdrowie ścięgna Achillesa to nie tylko kwestia sportowców – dbałość o odpowiednią profilaktykę, rozciąganie i stopniowe zwiększanie obciążeń jest kluczowa dla każdego, kto chce uniknąć bolesnych i długotrwałych kontuzji.