Niestabilność rzepki to powszechny problem, który może znacząco utrudniać codzienne funkcjonowanie i uniemożliwić swobodne uprawianie sportu. Często objawia się uciążliwym przemieszczaniem się rzepki, a dotyka zarówno osoby aktywne fizycznie, jak i te mniej zaangażowane w sport, niezależnie od wieku.
W wielu przypadkach początkowo stosuje się leczenie zachowawcze, które bywa niewystarczające. Wówczas interwencja chirurgiczna, taka jak rekonstrukcja MPFL (więzadła rzepkowo-udowego przyśrodkowego), staje się szansą na powrót do pełnej sprawności.
W artykule omawiamy, na czym polega niestabilność rzepki, kiedy leczenie operacyjne jest najlepszym rozwiązaniem oraz jak przebiega.
Żeby zrozumieć niestabilność rzepki, najpierw spójrzmy na staw kolanowy. Rzepka, prawidłowo porusza się w specjalnym rowku zwanym bloczkiem, który znajduje się na końcu kości udowej. Jest to pewnego rodzaju szyna, po której rzepka ślizga się podczas zginania i prostowania kolana. Kluczową rolę w utrzymaniu rzepki na właściwym miejscu odgrywa więzadło rzepkowo-udowe przyśrodkowe (MPFL) – to ono jest głównym stabilizatorem, który zapobiega jej uciekaniu na zewnątrz.
Do niestabilności rzepki dochodzi, gdy ten mechanizm jest zaburzony. Najczęściej przyczyną jest uraz, na przykład bezpośrednie uderzenie w kolano lub nagłe skręcenie kończyny, które prowadzi do zwichnięcia rzepki. Podczas takiego zwichnięcia, rzepka przesuwa się poza swój naturalny tor, a więzadło MPFL często ulega rozciągnięciu lub całkowitemu rozerwaniu.
Jednak urazy to nie jedyna przyczyna niestabilności rzepki. Problem może być też wynikiem wad wrodzonych budowy stawu kolanowego. Przykładem jest dysplazja bloczka kości udowej, czyli niedorozwój rowka, w którym rzepka powinna się poruszać. Jeśli ten rowek jest zbyt płytki, rzepka ma tendencję do wypadania z niego. Inne czynniki to hipermobilność (nadmierna ruchomość stawów) czy nieprawidłowa oś kończyny.
Uszkodzenie więzadła MPFL jest kluczowe przy tym schorzeniu, ponieważ w ogromnej mierze odpowiada za stabilizację rzepki. Gdy jest osłabione lub zerwane, rzepka traci swoje główne mocowanie, co prowadzi do nawykowych zwichnięć i uczucia niestabilności.
Dokładna ocena problemu wymaga precyzyjnej diagnostyki, która obejmuje szczegółowe badanie kliniczne przeprowadzone przez doświadczonego ortopedę oraz badania obrazowe, przede wszystkim rezonans magnetyczny (MRI). Dzięki MRI jesteśmy w stanie dokładnie ocenić stan więzadła MPFL oraz innych struktur stawu kolanowego, co jest podstawą do zaplanowania skutecznego leczenia.
Decyzja o podjęciu leczenia operacyjnego niestabilności rzepki to zawsze kwestia indywidualna, podejmowana po dokładnej analizie przypadku każdego pacjenta. W wielu sytuacjach, szczególnie po pierwszym zwichnięciu rzepki, rozpoczynamy od leczenia zachowawczego, które obejmuje intensywną rehabilitację mającą na celu wzmocnienie mięśni stabilizujących kolano, fizjoterapię oraz modyfikację aktywności.
Jednakże, jeśli mimo tych działań problem nawraca lub dolegliwości są na tyle silne, że znacząco obniżają jakość życia, leczenie operacyjne staje się najlepszym, a często jedynym, skutecznym rozwiązaniem.
Wskazania do operacji rekonstrukcji MPFL:
Ostateczne podjęcie decyzji o operacji wymaga indywidualnego podejścia. W Orthocare dokładnie analizujemy historię choroby, wyniki badań i oczekiwania pacjenta. Dopiero po kompleksowej ocenie, w oparciu o nasze doświadczenie i specjalizację, kwalifikujemy do zabiegu, omawiając szczegółowo wszystkie aspekty leczenia i potencjalne korzyści. Naszym celem jest zapewnienie bezpiecznego i skutecznego powrotu do pełnej sprawności.
Kiedy leczenie operacyjne niestabilności rzepki staje się koniecznością, rekonstrukcja więzadła rzepkowo-udowego przyśrodkowego (MPFL) jest złotym standardem w przywracaniu stabilności stawu kolanowego. Celem tej nowoczesnej techniki jest odtworzenie uszkodzonego lub niewydolnego więzadła, które odpowiada za utrzymanie rzepki we właściwym torze.
Sama operacja polega na użyciu przeszczepu ścięgnistego do odtworzenia więzadła MPFL. Najczęściej wykorzystuje się do tego własne ścięgno pacjenta, pobrane z mięśnia smukłego lub półścięgnistego, znajdującego się po wewnętrznej stronie uda. Są to ścięgna, których pobranie nie wpływa negatywnie na funkcję kończyny.
Przeszczep jest następnie precyzyjnie wszczepiany w miejsca anatomicznego przebiegu pierwotnego więzadła – jeden koniec mocowany jest do rzepki, drugi do kości udowej. Dzięki temu odtwarzana jest prawidłowa, stabilizująca funkcja więzadła.
W Orthocare stawiamy na małoinwazyjny charakter zabiegu. Zazwyczaj wykonujemy rekonstrukcję MPFL przez małe nacięcia skórne, aby minimalizować uraz tkanek i przyspieszyć proces gojenia. Niekiedy wykorzystujemy również wsparcie artroskopii kolana, aby dokładnie ocenić stan wewnętrznych struktur stawu i usunąć ewentualne uszkodzenia (np. luźne fragmenty chrząstki), jeśli takie występują.
Udana operacja rekonstrukcji MPFL to dopiero pierwszy krok na drodze do pełnej sprawności. Kluczowa jest również odpowiednio prowadzona rehabilitacja, która decyduje o finalnym wyniku leczenia, umożliwiając wzmocnienie mięśni, odzyskanie pełnego zakresu ruchu i powrót do wcześniejszych aktywności, również sportowych.
Program rehabilitacji po rekonstrukcji MPFL jest zawsze indywidualnie dopasowany do potrzeb pacjenta i jego postępów, ale można wyróżnić kluczowe etapy:
Fizjoterapeuta na bieżąco monitoruje postępy, modyfikuje plan ćwiczeń i pomaga w pokonywaniu wszelkich trudności. Kluczowa jest ścisła współpraca pacjenta z zespołem medycznym – zarówno z ortopedami, jak i fizjoterapeutami. Tylko dzięki wspólnemu zaangażowaniu i sumienności w wykonywaniu zaleceń, możliwe jest osiągnięcie optymalnych wyników i bezpieczny powrót do pełnej aktywności fizycznej, często już po 6-9 miesiącach od operacji, choć czas ten może się różnić w zależności od indywidualnych predyspozycji i zaangażowania. W Orthocare zapewniamy kompleksową opiekę pooperacyjną, śledząc postępy rehabilitacji i wspierając pacjenta na każdym etapie powrotu do zdrowia.
Niestabilność rzepki to dolegliwość, która może znacząco wpływać na komfort życia i ograniczać aktywność. Jej główną przyczyną jest uszkodzenie więzadła MPFL, a nowoczesna rekonstrukcja tej struktury to sprawdzona i efektywna metoda leczenia, która daje realną szansę na powrót do pełnej sprawności. Kluczem do sukcesu jest nie tylko precyzyjnie wykonany zabieg, ale także kompleksowa i sumiennie prowadzona rehabilitacja pod okiem doświadczonych specjalistów.
W naszym zespole ortopedów z Wrocławia oferujemy kompleksowe leczenie niestabilności rzepki – od precyzyjnej diagnostyki, poprzez kwalifikację do zabiegu i jego wykonanie z wykorzystaniem najnowszych technik, aż po wsparcie w procesie rehabilitacji. Nasze doświadczenie i indywidualne podejście do każdego pacjenta to gwarancja opieki na najwyższym poziomie.
Jeśli doświadczasz problemów z niestabilnością rzepki, nie czekaj! Umów się na konsultację z naszymi specjalistami. Razem znajdziemy najlepsze rozwiązanie, które pozwoli Ci odzyskać komfort ruchu i wrócić do pełni aktywności.
