Choroba zwyrodnieniowa pierwszego stawu śródręczo-nadgarstkowego

Opis choroby

Choroba zwyrodnieniowa pierwszego stawu śródręczno-nadgarstkowego, znana również jako choroba zwyrodnieniowa stawu CMC1 (carpometacarpal joint), dotyczy stawu u podstawy kciuka, gdzie pierwszy kość śródręcza łączy się z kością nadgarstka (kość czworoboczna większa). Jest to częsta przyczyna bólu i dyskomfortu w obszarze kciuka, szczególnie u osób starszych lub u osób wykonujących pracę zazwyczaj fizyczną polegającą na powtarzalnych ruchach ręki.

Objawy

• Ból u podstawy kciuka, szczególnie podczas chwytania przedmiotów.
• Obrzęk i sztywność stawu.
• Trudności z wykonywaniem precyzyjnych ruchów ręką.
• Uczucie osłabienia kciuka.
• Możliwość pojawienia się guzka w okolicy stawu.

Przyczyny

Choroba zwyrodnieniowa stawu CMC jest wynikiem zużycia chrząstki stawowej, która działa jako amortyzator między kośćmi. Gdy chrząstka się zużywa, kości zaczynają ocierać się o siebie, co powoduje ból i zapalenie. Czynniki ryzyka obejmują:

• Wiek (częściej występuje u osób starszych).
• Powtarzające się ruchy ręki i kciuka.
• Urazy stawu.
• Predyspozycje genetyczne.
• Czynniki środkowskowe.

Metody leczenia

Leczenie zachowawcze:

1. Leki przeciwbólowe i przeciwzapalne: Stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ), takich jak ibuprofen, może pomóc w łagodzeniu bólu i zmniejszeniu stanu zapalnego.
2. Fizjoterapia: Ćwiczenia wzmacniające i rozciągające mięśnie ręki i kciuka mogą poprawić zakres ruchu i siłę stawu.
3. Stabilizatory i szyny: Noszenie stabilizatorów lub szyn na kciuku może pomóc w ograniczeniu ruchu stawu i zmniejszeniu bólu.
4. Zastrzyki kortykosteroidowe: Wstrzykiwanie kortykosteroidów bezpośrednio do stawu może zapewnić tymczasową ulgę w bólu i zapaleniu.

Leczenie operacyjne

Jeśli leczenie zachowawcze nie przynosi ulgi, lekarz może zalecić zabieg chirurgiczny. Istnieje kilka opcji operacyjnych, m.in.:

1. Usunięcie kości czworobocznej większej (trapezium) w celu zredukowania bólu. 
2. Artrodeza czyli zespolenie stawu, co powoduje jego usztywnienie, ale eliminuje ból.
3. Endoprotezoplastyka czyli wymiana stawu na sztuczny implant.

Rehabilitacja po operacji

• Ćwiczenia fizjoterapeutyczne mające na celu przywrócenie pełnego zakresu ruchu i siły w ręce.
• Stopniowe wprowadzanie codziennych czynności, aby uniknąć nadmiernego obciążenia stawu.

Choroba zwyrodnieniowa pierwszego stawu śródręczno-nadgarstkowego może znacząco wpływać na jakość życia, jednak odpowiednie leczenie i rehabilitacja mogą przynieść ulgę w bólu i poprawić funkcję ręki. Ważne jest wczesne rozpoznanie i podjęcie odpowiednich działań terapeutycznych, aby zminimalizować objawy i zapobiec dalszemu postępowi choroby.