Opis choroby
Choroba zwyrodnieniowa kolana, znana również jako gonartroza, to schorzenie polegające na stopniowym zużywaniu się chrząstki stawowej, która pokrywa powierzchnie stawowe kości w kolanie. Jest to jedna z najczęstszych form choroby zwyrodnieniowej stawów, szczególnie dotykająca osoby starsze. Zużycie chrząstki prowadzi do tarcia między kośćmi, co powoduje ból, sztywność i ograniczenie ruchomości stawu.
Objawy
- Ból w kolanie, szczególnie podczas ruchu lub obciążenia stawu.
- Sztywność stawu, zwłaszcza po okresie bezczynności, np. rano po przebudzeniu.
- Obrzęk i wrażliwość na dotyk w okolicy kolana.
- Ograniczenie zakresu ruchu kolana.
- Chrzęst lub trzeszczenie w stawie podczas ruchu.
- Osłabienie mięśni wokół kolana.
Przyczyny
Choroba zwyrodnieniowa kolana rozwija się na skutek wielu czynników, które prowadzą do uszkodzenia chrząstki stawowej. Najważniejsze z nich to:
- Wiek: Ryzyko zwiększa się wraz z wiekiem.
- Otyłość: Nadmierna masa ciała zwiększa obciążenie stawu kolanowego.
- Urazy: Poprzednie urazy kolana, takie jak złamania, skręcenia lub uszkodzenia więzadeł.
- Przeciążenie stawu: Powtarzające się ruchy lub długotrwałe obciążenie kolan, np. w pracy lub podczas uprawiania sportu.
- Genetyka: Skłonność do choroby zwyrodnieniowej może być dziedziczna.
- Inne choroby: Choroby takie jak reumatoidalne zapalenie stawów lub inne zapalenia stawów mogą przyspieszyć rozwój gonartrozy.
Zabiegi lecznicze
Leczenie zachowawcze:
- Leki przeciwbólowe i przeciwzapalne: Stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ) może pomóc w łagodzeniu bólu i zmniejszeniu stanu zapalnego. Paracetamol również może być stosowany jako środek przeciwbólowy.
- Fizjoterapia: Ćwiczenia wzmacniające mięśnie wokół kolana, poprawiające zakres ruchu i stabilność stawu. Terapie manualne, hydroterapia oraz techniki takie jak ultradźwięki mogą również przynieść ulgę.
- Unikanie przeciążenia stawu: Ograniczenie czynności, które obciążają kolano, oraz stosowanie pomocniczych urządzeń, takich jak laski czy chodziki.
- Utrata masy ciała: Redukcja wagi ciała, aby zmniejszyć obciążenie kolana.
- Krioterapia i termoterapia: Stosowanie zimnych okładów do zmniejszenia obrzęku i bólu, a także ciepłych okładów w celu rozluźnienia mięśni.
- Leki doustne – wolno działające leki objawowe – takie jak siarczan chondroityny, glukozamina, wyciąg fitosteroli i kwasów tłuszczowych z owoców awokado i soi.
- Iniekcje z osocza bogatopłytkowego dostawowo – mogą zmniejszyć ból i zwiększyć potencjał regeneracyjny, jednak wyniki badań naukowych bywają niespójne.
Leczenie iniekcyjne:
- Zastrzyki kortykosteroidowe: Wstrzyknięcie kortykosteroidów bezpośrednio do stawu kolanowego w celu zmniejszenia bólu i zapalenia.
- Zastrzyki kwasu hialuronowego: Wstrzykiwanie kwasu hialuronowego, który działa jako smar dla stawu, może poprawić ruchomość i zmniejszyć ból.
Leczenie operacyjne:
- Artroskopia kolana: Minimalnie inwazyjny zabieg, podczas którego chirurg usuwa uszkodzone fragmenty chrząstki lub naprawia uszkodzenia w stawie.
- Osteotomia: Przemieszczenie kości wokół kolana w celu korekcji osi i zmniejszenia obciążenia uszkodzonego obszaru stawu.
- Endoprotezoplastyka kolana (wymiana stawu): Wymiana uszkodzonego stawu kolanowego na protezę. Jest to zazwyczaj stosowane w zaawansowanych przypadkach choroby, gdy inne metody leczenia nie przynoszą ulgi.
Rehabilitacja po operacji
Po operacji konieczna jest rehabilitacja, która może obejmować:
- Ćwiczenia fizjoterapeutyczne mające na celu przywrócenie pełnego zakresu ruchu i siły w kolanie.
- Stopniowe wprowadzanie codziennych czynności, aby uniknąć nadmiernego obciążenia stawu.
- Regularne kontrole u lekarza w celu monitorowania postępu leczenia.
Choroba zwyrodnieniowa kolana może znacząco wpływać na codzienne funkcjonowanie, jednak odpowiednie leczenie i rehabilitacja mogą przynieść ulgę w bólu, poprawić funkcję stawu i jakość życia. Ważne jest wczesne rozpoznanie i podjęcie odpowiednich działań terapeutycznych, aby zminimalizować objawy i spowolnić postęp choroby.
Home » Choroba zwyrodnieniowa kolana
